@MM: Nói đến liễu chị lại nhớ thầy giáo dạy văn cấp ba của lớp chị. Thầy tên Lộc (ai học trường cấp 3 Nguyễn Trãi, Hà Nội những năm 65-75 chắc còn nhớ Thầy), dạy văn rất hay. Những câu thơ có dính chữ hán việt thầy đều viết lên bảng, phân tích cho học trò hiểu. Mình nhớ những bài giảng của Thầy về thơ Bác, hay câu thơ của Hồ Xuân Hương:

"Duyên thiên chưa thấy nhô đầu dọc,

Phận liễu sao đành nảy nét ngang."

Năm 92 ra chăm Ba bệnh ở Hà Nội, tình cờ gặp Thầy ở chợ Hôm, hai thầy trò nhận ra nhau, mừng quá. Thầy dẫn về nhà chơi ở phố Huế. Lúc đó Thầy nói nhà sắp chuyển đến đường Giải phóng. Năm đó ba mình bệnh nặng, đến cuối năm thì mất, mình cũng lu bu. Sau này mới tìm cách liên lạc lại với Thầy thì không được nữa.

Bài của Lương DT hay quá gợi cho bọn mình nhớ tới nước Nga với thương hiệu cây Bạch Dương, Thùy Dương. Hiện nay bọn mình có mấy người KGU như Thục Hóa 77, Thanh Hương Hóa 78, Hạnh LT cũng đang sinh hoạt ở câu lạc bộ Bạch Dương của nhà Văn hóa Nga cũng đang tập hát rất nhiều bài hát Nga về hai loài cây này rất hay. Mỗi lần hát đến mình lại nhớ đến thời sinh viên. Cám ơn Thanh Lương đã có bài viết hay, tình cảm, lãng mạn và mọi người có những Com. rất hay mình đọc mãi mà vẫn muốn đọc. Rất vui vì được là người thứ 41 com. cho bài này.

Suối mơ do ca sĩ Ánh Tuyết trình bày

@Anh Lương: Cám ơn anh Lương, em đã nghe clip anh post. Em nghe nói là nhạc Văn Cao thì Ánh Tuyết hát mới “tới”. Em nhớ hồi …lâu lắm rồi, trong đêm nhạc Văn Cao, MC Quỳnh Hương của HTV nói:- Có thể nói, nhạc Văn Cao đã làm nên một giọng hát Ánh Tuyết và …Ánh Tuyết đã làm nên Văn Cao!!! Hihi vì cái vế sau mà cô ấy bị công kích dữ dội trên các phương tiện truyền thông hồi ấy.

@Chị Thoa: Hihi, tại em lên cơn “hâm” khi có dịp bàn đến 1 chủ đề mà mình thích, chứ không có gì giỏi cả chị ơi. Thực ra những gì em biết cũng là nghe lóm từ thầy giáo của em, hồi em còn nhỏ. Thầy giáo tỉnh lẻ, chẳng có ai để “trút” chuyện, nên trút vào bọn em, đám học trò lít nhít, vắt mũi chưa sạch, những kiến thức ngoài sách giáo khoa về văn học cổ điển và VH trước CMT8. Thầy nói đến “liễu” trong thơ ca, nó mang nhiều ý nghĩa, có lúc nó là hình ảnh tượng trưng cho thân phận người phụ nữ, có lúc liễu là biểu hiện trạng thái về thời gian trong ngày, trong đời người. Lúc khác thì “liễu” lại là biểu hiện các sắc thái về tâm trạng của con người…Đại khái là thế, thầy còn minh họa bằng thơ Đường (bọn em chả hiểu gì) và thơ ca VN. Thầy đố bọn em ai viết được nhiều câu thơ (cụm từ cũng được) có chữ “liễu” trong truyện Kiều. Sau khi cắn bút, cả lũ tổng kết được khoảng 9-10 câu có chữ “liễu”, thầy bảo:- Chưa được ½, vì có tới 21 câu Kiều có hình ảnh liễu (sau này em cũng chưa có dịp kiểm chứng).

Bây giờ đến tuổi 2-3 màu tóc, hihi mà lại là “bé bự”, nhưng em vẫn có cảm giác “sao sao đó” khi đọc câu thơ của Nguyên Sa:

“Em gầy như liễu trong thơ cổ…”     

Từ hai nhạc phẩm "Ngậm ngùi" & "Suối mơ" Hai nhạc sĩ nổi tiếng  đều mô tả cây thuỳ dương đứng đứng trên bờ 

Nhạc sĩ Phạm Duy  "Ru em sẵn tiếng Thuỳ dương đôi bời"

Nhạc sĩ Văn Cao thì mô tả "Bờ xanh ngát bóng đôi cây thùy dương"

Bằng cảm nhận văn học thì có thể thấy rằng cây Thuỳ dương khó là cây Phi lao. Phi lao thường ở vùng biển gắn với cát bụi và gió biển. Trong khí đó Thuỳ dương thường mọc ở bên bờ bên suối.

Vậy cây Thuỳ dương là loại cây nào? tai sao  Thuỳ dương lại thường đặt tên cho con gái trong khi hình dáng cụ thể và tên khoa học của nó không được tìm thấy?

và tôi vẫn băn khoan không hiểu tại sao bài hát Nga "Cây Thanh lương trà Ural " lại được dịch thành "Cây Thuỳ dương"- cái tên cho ta cảm giác rất Nga và làm nhiều người bị nhầm với cây bạch dương. Có phải người dịch đã tuỳ tiện dịch bừa? hay đây là một sáng tạo để đưa một giai điệu rất đẹp của nước Nga đến với người Việt. Cũng có thể dự đoán giai điệu này đã đến với Việt Nam vào thập niêm 50 của thế kỹ trước cùng với các bài "Đôi bờ", "chiều mátsơcơva"... đã gần 70 năm giai điệu đó vẫn được chúng ta đón nhận với một tình cảm rất đặc biệt mỗi khi chúng ta có những sự kiện kỷ niệm giữa nước, giữa những người Việt Nam đã từng sống, học tập ở Liên Xô.

Cảm ơn Thanh Lương. Mình vừa nghe cả hai MV. Thích bài Hồng Nhung hát hơn, nhưng trong bài Sĩ Phú thì có hình ảnh cây liễu.

Mời ACE nghe thêm một Nhạc phẩm "Suối Mơ" nổi tiếng có nhắc tới Đôi cây thuỳ dương Của Nhạc Sĩ Văn Cao do ca sĩ Sĩ Phú và Hồng Nhung trình bày

Suối mơ !

Bên rừng thu vắng,

giòng nước trôi lững lờ ngoài nắng.

Ngày chưa đi sao gió vương ?

Bờ xanh ngát bóng đôi cây thùy dương.

MM, vẫn biết khen em bằng thừa, nhưng không khen không được. Còm em như một bài giảng về hình ảnh "thùy dương" trong thi văn nước nhà.

@Anh Khánh: Cám ơn anh Khánh đã post clip bài hát Ngậm ngùi. Thú thật với anh là tuy biết bài thơ từ “thuở ấy” nhưng đây là lần đầu tiên em nghe bài hát này, đúng là “lúa” thật, hihi. Trong 2 bài thì em thích Vũ Khanh hơn.

@chị Tuyết, chị Thanh, chị Lam: Em cũng nghiêng về nhận định “thùy dương” chính là cây liễu. Hay nhỉ, cùng là cây ива trong tiếng Nga, sang tiếng Việt thì có nhiều cách gọi khác nhau: liễu, thùy liễu, dương liễu, hay “thùy dương”. Về loài cây này, Nguyễn Du có câu “thành Nam thùy liễu bất câm phong”, còn bác Tố Hữu thì “Đường nở ngực, những hàng dương liễu nhỏ/đã lên xanh như tóc tuổi mười lăm”, rồi thì “rặng liễu đìu hiu đứng chịu tang” (Xuân Diệu) và “Ru em sẵn tiếng thùy dương mấy bờ” (Huy Cận) mà em đã trích dẫn trong còm trước…Hihi em không có căn cứ về mặt khoa học, mà chỉ nhớ loanh quanh chuyện thơ phú thôi.

Nhưng em cũng còn băn khoăn, vì “thùy dương” ở miền Trung và miền Nam lại là cây phi lao. Cây phi lao còn gọi là cây dương, hay thùy dương. Người ta vẫn nói miền Trung là “miền thùy dương” (ví dụ trong bài hát “Thương về Miền Trung”), còn lâu lâu cũng thấy nói đến“miền thùy dương cát trắng”, là miền Trung nắng cháy, có hàng “thùy dương” chịu hạn, chắn cát, chính là cây phi lao. Phức tạp thật, “thùy dương” có lúc là cây liễu, có lúc lại là phi lao, tùy vùng miền. Hồi con gái em mới tập nói, thấy cây phi lao trên bãi biển Quy Nhơn, nó bảo em: - Mẹ ơi,  tóc cây dài quá!!!

@MM, Tuyết, Thanh: Tên tiếng Việt của cây cối không thống nhất. Phụ thuộc vùng miền. Ở miền Bắc cây liễu cũng có tên dương liễu, ở miền nam cây phi lao gọi là cây dương, cũng còn gọi là dương liễu. Ví dụ khác là cây mận miền nam thì miền bắc gọi là cây roi, còn mận miền bắc là cây khác hẳn. Cây Рябина (Sorbus aucuparia) có hình ảnh rất đẹp trong bài Уральская рябина anh Khánh đã post lên. Bài hát  này được dịch là cây thùy dương. Cây này không có ở VN.

@Chị Xuân Ba: em cũng rất nhớ hình ảnh vùng hồ Bai can. Tháng 7/1971, đoàn tàu liên vân chở 500 lưu học sinh khóa em sang LX. Tàu vừa qua khỏi hồ Bai can đã dừng lại khá lâu đợi tránh tàu. Bọn em khi đó đã nhảy xuống và bập bõm nói chuyên với mấy bạn tiếp viên Nga. Ở đó là một rừng thông mà dưới gốc là những đám cỏ nhiều hoa dại. Một bạn ngắt một nhánh hoa xanh hỏi bạn Nga "Незабутка!" và bạn Nga kể ý nghĩa tên hoa. Một bạn trêu lại: "Наташа, не забудь меня!". Hình như em nhớ là cây bạch dương phải đi vào sâu hơn phía Tây mới nhiều.