TIỆC ĐÓN CÔ IRINA TẠI HÀ NỘI

Phạm Hữu Nghị (Luật 81)

Tối 20/7/2010 diễn ra tiệc đón cô Irina tại Hà Nội. Cách đó mấy ngày các học trò của cô tại Hà Nội đã trao đổi sôi nổi về kế hoạch đón cô và kế hoạch tham quan của cô cùng con gái Vika tại Hà Nội. Sau khi dự tiệc đón cô tại TP. Hồ Chí Minh trở ra, Bùi Quang Ngọc có ý băn khoăn: Hội KGU TP. Hồ Chí Minh tổ chức lễ đón cô "hoành tráng" lắm! Không biết anh chị em Hà Nội mình sẽ tổ chức đón cô ra sao! Qua mail đàn nhiều người trấn an hội trưởng: Có gì đâu mà lo! Dân Hà Nội sẽ tiếp đón cô theo phong cách người Tràng An!

Địa điểm được chọn để tổ chức tiệc đón cô giáo là Câu lạc bộ Hà Nội, số 76 đường Yên Phụ, Hà Nội do Hạnh và Long (Luật 80) chọn. Đây là một câu lạc bộ gần khách sạn Thắng Lợi, có một mặt nhìn thẳng ra Hồ Tây. Lịch đón cô đã được các bạn Toán 81: Minh Châu, Chi Mai, Ngọc Bình, Sỹ Thanh- những người được cô Irina trực tiếng dạy tiếng Nga soạn rất chu đáo. Việc tìm một MC cho tiệc đón cô tối 20/7 hoá ra hơi khó khăn. Số là ai cũng lo quên tiếng Nga  nên không dám đảm nhận vai trò MC. Có chị Phạm Thanh Bình (Sinh 1977) nói, viết tiếng Nga rất giỏi thì lại đang bận tổ chức lễ cưới cho con gái. Cuối cùng xác định MC là bạn Nguyễn Thị Vy (Luật 1990) với lý lẽ: Vy là học trò được cô trực tiếp dậy tiếng Nga, lại mới tốt nghiệp (tốt nghiệp năm 1990 được coi là mới?) nên chắc còn nhớ tiếng Nga kha khá! Vy thì phân bua: Em không làm MC đâu, em cũng quên hết tiếng Nga rồi! Thế nhưng việc Vy làm MC như thế là đã được quyết định. 

18h00 cô giáo Irina và cô gái Vika xuất hiện ở cửa Câu lạc bộ Hà Nội. Mọi người vô tay hoan hô và ào ra đón cô: Chào cô, chào cô Irina Stepanova! Cô cười tươi: Chào các em! Chào các học trò của tôi! Rồi từng người, từng nhóm hoặc từng cặp vợ chồng (đều là học trò trường KGU) tranh nhau chụp ảnh với cô và con gái cô. Có một số bạn đem theo các ảnh đen trắng chụp từ thời sinh viên khoe với cô. Các anh, các chị, các bạn đến sau ùa đến chào cô, ôm hôn cô và chụp ảnh với cô. Rồi lần lượt các học trò đến tự giới thiệu với cô là sinh viên khoa nào, khoá nào, nhắc lại những kỷ niệm đáng nhớ tại mái trường KGU.

Khi mọi người đã đến đông đủ, tiệc đón cô chính thức bắt đầu. MC Vy tiến đến khoảng trống giữa phòng và cất lời: Thưa cô Irina Stepanova vô cùng kính mến! Vika thân mến! Thưa tất cả các cựu sinh viên KGU! Hôm nay chúng ta tụ tập tại đây để đón chào cô Irina Stepanova và con gái Vika đến Hà Nội thăm chúng ta

Cô đến từ thành phố Kisinhốp xa xôi nhưng thành phố này đã trở nên gần gũi, thân thiết với biết bao thế hệ sinh viên Việt Nam. Cô Irina Stepanova  là cô giáo yêu quý của nhiều thế hệ học trò Việt Nam chúng ta...

 MC Vy mời bạn Nguyễn Ngọc Bình-Khoa Toán 81, một trong những học trò được cô trực tiếp dậy tiếng Nga, phát biểu chào mừng cô.

Ngọc Bình đứng dậy xúc động nói: Thưa Cô Irina Stepanova kính yêu! Vika thân mến! Thưa tất cả các bạn! Hôm nay các cựu sinh viên KGU mang tên V. I Lê nin rất vui mừng được chào đón cô Irina Stepanova và Vika đến Hà Nội, đến với các học trò thân yêu của cô!

Trong bài phát biểu, Bình thể hiện tình cảm, lòng biết ơn của Bình cũng như tất cả các học sinh Việt Nam đối với cô, đối với tất cả các thày cô giáo KGU. Bình nhắc lại một số kỷ niệm gắn với thời sinh viên sôi nổi, mộng mơ tại mảnh đất Kisinhốp, Moldavia thân yêu. Có lúc Bình không kìm được nỗi xúc động nên phải dừng lại, giọng  nghẹn ngào khi nói về công lao của cô Irina Stepanova và các thầy cô giáo KGU đối với các sinh viên Việt Nam.

Sau phát biểu của Ngọc Bình, anh Tánh- Khoa Sinh vật và Thổ nhưỡng năm 1973, Bùi Quang Ngọc- hội trưởng KGU, Ngọc Bình tiến đến tặng hoa và trao quà cho cô Irina và Vika.

 Tất cả đứng dậy nâng ly chúc mừng cô!

Rồi giờ phút mong đợi từ lâu đã đến!

Cô Irina Stepanova bước ra giữa khán phòng và giọng cô vang lên thật đầm ấm, lôi cuốn:

Các học trò yêu quý của tôi!

Các em ơi! Cô đến đây như trở về Tổ quốc của mình. Đến với các em, cô đâu phải là người nước ngoài, hoàn toàn không phải là người ngoại quốc. Đối với các em, cô là người ruột thịt. Các em đối với cô cũng là những người ruột thịt. Các em là những con người thân thương đối với Kisinhốp, đối với Moldavia. Trong một lá thư có em viết rằng: Rất mong trở lại với Kisinhốp thân thương

... Những năm 60, 70 của thế kỷ trước Việt Nam phải trải qua những thử thách nặng nề, chiến tranh rất ác liệt. Các em đã đến Kisinhốp khi tuổi còn xuân. Các em đã thể hiện bản  lĩnh là những người yêu nưóc chân chính bằng việc nỗ lực vượt bậc trong học tập. Tại Kisinhốp các em đã nhận được học vấn. Các em học hành, các em vui chơi. Nơi đây, các em đã yêu nhau, một số em  nên vợ nên chồng và những đứa con đã ra đời. Các em đã là những người hoàn toàn trưởng thành khi rời  Kisinhốp.

...

Trở về Tổ quốc các em đã phấn đấu trở thành chuyên gia trong nhiều lĩnh vực.  Bằng nghị lực và trí tuệ của mình, các em đã  góp phần đáng kể vào sự phát triển, thịnh vượng của Việt  Nam hôm nay.  Các em thật tuyệt vời! Cô rất tự hào về các em.

.....

Cô vô cùng cám ơn các em đã mời cô và con gái cô sang thăm Việt Nam và tổ chức bưổi gặp mặt rất nồng ấm này!

Các em ơi! Cô là người hạnh phúc nhất trên thế gian này. Cô cũng là nhà giáo hạnh phúc nhất trên đời, bởi vì cô luôn được các học trò yêu quý và thương nhớ. 

 Cô kết thúc bài phát biểu trong tiếng vỗ tay vang dội của các học trò.

Cô trở lại bàn. Từng nhóm, từng nhóm học trò Sinh, Toán, Lý, Hoá, Luật một lần nữa đến chúc mừng cô. Ai nấy đều như muốn thưa với cô:  Cô ơi! Cô phát biểu hay quá! Cảm động quá! Bao nhiêu năm mới được nghe lại tiếng Nga nhưng chúng em hiểu những điều cô nói, hiểu được những đều cô muốn tâm sự, gửi gắm, chúng em rung động trước tình cảm mà cô dành cho chúng em, cho Việt Nam.

MC Vy lại tiến ra làm nhiệm vụ mời mọi người phát biểu ý kiến hoặc hát hoặc đọc thơ. Trong lúc mọi người đang còn chuẩn bị thì thấy Nghị (Luật 81) bước ra xin phép cô, xin phép các bạn kể về chuyện một giờ học tiếng Nga với cô Larisa Oktrabrina diễn ra như thế nào. Nghị kể khá dài nhưng do phát âm không chuẩn, trong khán phòng lại rất ồn nên cô và mọi người dường như không hiểu Nghị nói gì. Tuy nhiên, để động viên Nghị về sự bạo dạn, cô và các bạn đã vỗ tay hoan hô khi Nghị kết thúc câu chuyện.    

Ngọc (Luật 1990) đứng lên đọc một bài thơ vừa bằng tiếng Nga và bằng tiếng Việt- Kisinhốp nhớ, trong đó có kể chuyện thầy giáo đến tận phòng đánh thức học trò dậy đi học tiếng Nga, những lần đi học bị trượt ngã ở dốc Vinogradnaia...: Ôi sao những nỗi nhớ nhung xa lắm/Giấc mơ hồng những buổi đầu xuân/Từ hàng sắt bám tay cho đến từng chỗ ngã/Cũng rung từng sợi nhớ! /Đất Môn ơi!

Tiếp đó, đến tiết mục hát. Tốp ca Hoá- Sinh (có thêm người của khoa Luật và khoa Toán) trình bày bài Cây liễu (Izvuska) và Chiều hải cảng. Hai bài hát này hôm Du thuyền sau Tết- 2010, tốp ca "liên quân" đã có dịp biểu diễn nay được dịp khoe với cô. Cô say mê theo dõi rồi cùng hát theo. Cô khen: Các em hát hay lắm!

Được biết khi xưa ở Kisinhốp, anh Ngát (Luật 80) là cây văn nghệ đàn hát rất hay nên mọi người mời anh hát.

Anh Ngát tiến lại gần cô: Thưa cô Irina Stepanova! Hồi là học trò của cô ở Kisinhốp em đã hát các bài hát tiếng Nga cho cô nghe. Tối nay, đón cô ở Hà Nội, ở Việt Nam em sẽ hát tặng cô nghe một bài hát tiếng Việt, cô nhé?

 Cô gật đầu đồng ý. Anh Ngát đã hát rất hay bài Câu hò trên bến Hiền Lương tặng cô. .

Các bạn Toán xung phong hát liền mấy bài: Nụ cười, Cuộc sống ơi ta mến yêu người, Tôi hỏi cây iasenhia...  Rồi các bạn Khoa Luật đến bên cô để cùng cô hát hàng loạt bài Cachiusa, Chiều Mạc tư khoa, Đàn sếu, Hãy để mặt trời chiếu sáng mãi mãi. Điệp (Luật 88) tha thiết ca bài hát Moldava bằng tiếng Moldava. Âm hưởng rất du dương nhưng lời có lẽ không ai biết.  

 Được gặp cô, được hát cho cô nghe, được hát tiếng Nga cùng cô sau bao năm xa cách Kisinhốp, xa xứ Moldavia- thật là tuyệt vời. Ai nhớ ra bài hát nào và cất lên tiếng hát là mọi người lập tức hát theo. Ngọc (Toán 79) vừa cất lên: Môi adres nhe dom i nhe ulisa..., tất cả lập tức hoà theo môi adrés  sovietski souz...  

Các tiết mục văn nghệ tạm dừng lại để Hội trưởng Ngọc nói về chuyến Trở về KGU mới đây của gia đình bạn. Bạn Ngọc vừa nói vừa chiếu lên màn ảnh các nơi mà bạn đã trở lại thăm. Ngọc giới thiệu đến đâu, tất cả lại ồ lên: Ôi, Đôm Kulturưi, Ôi, Stalovaia, Ồ, Ob. 1, Ob 2, Ob 3, Ob 4. Kia là Khu tưởng niệm 5 cây súng, Rạp chiếu phim Sorok Let. Còn đây là Tritalnưi zal. Hồ Komxomol kìa, nhưng tại sao lại không có nước mà chỉ toàn lau sậy?

Cả khán phòng lặng đi khi trên màn ảnh hiện ra hình thầy Pusnhiak- Dekan ngoại quốc thân yêu và thầy Melnhik- Hiệu trưởng kính mến tại buổi gặp Hội trưởng Ngọc tại trường MGU.

Ôi các thầy cô kính yêu! Sau bao năm tháng hết lòng vì các học trò thân yêu, các thầy, các cô đã già yếu đi nhiều rồi. Lưng các thầy đã hơi còng. Thương các thầy cô quá đi thôi! Nhiều người nước mắt rưng rưng...

Ngọc thông báo: Nhà trường đã đồng ý cho Hội ta có một Góc Việt Nam tại Phòng truyền thống của trường.

 Sau mục giới thiệu về chuyến Trở về của Ngọc, anh Tánh và  Quang Tiến (Lý 1981) chia sẻ với cô Irina và các bạn cảm xúc về những năm tháng học ở Moldavia, về tiếng Nga, văn hoá Nga, văn học Nga.

Hai anh chắc khi xưa học giỏi tiếng Nga hoặc sau này trong công việc có sử dụng tiếng Nga nên nói tiếng Nga không những rất trôi chảy mà còn rất hay. Nghe các anh kể chuyện, cô tỏ ý rất hài lòng.

Rồi các nhóm hoặc cả khán phòng lại hát các bài hát tiếng Nga. Đó là các bài hát Ngày chiến thắng, Tổ quốc bắt đầu từ đâu, Chào mẹ kính yêu, Cô gái moldovanka...Có lúc có nhóm hát cả bài hát bằng tiếng Việt, trong đó có bài hát vui, do một nhóm các "chàng trai" hát: Con hư thì mặc con hư? Nếu mà hư quá thì...cho ăn đòn - Vợ la thì mặc vợ la/Nếu mà la quá thì... ta theo bồ!

Tiệc vui chào mừng cô Irina tưởng chừng không có hồi kết.

 ... Đồng hồ đã chỉ 22h00. Bốn tiếng đã trôi qua. Cuộc vui cần kết thúc để ngày mai cô và Vika bắt đầu chuyến thăm và khám phá Hà Nội- thủ đô Việt Nam với nhiều địa danh nổi tiếng mà trong các giờ học tiếng Nga các học trò Việt Nam của cô thường kể. Ba mươi năm, ba mươi lăm năm trước cô đã nghe họ kể nhưng đến tận bây giờ cô mới có cơ hội du ngoạn, chiêm ngưỡng.

Cô nói khi chia tay: Cô như đang đi như trong mơ- một giấc mơ lãng mạn nhưng cũng rất hiện thực do các trò chắp cánh cho cô!