CÔ GIÁO ĐẾN THĂM NHÀ HỌC TRÒ CŨ

   Nguyễn Thị Hồng Vân, Luật 1988

Có lẽ sự khác biệt trong lịch đón tiếp cô Irina của Chi hội  KGU TP. Hồ Chí Minh và Chi hội KGU Hà Nội là ở điểm này đây. Trong TP. Hồ Chí Minh, mọi người có vẻ không chuộng việc đi thăm viếng cảnh quan ngoài trời lắm, vì so với Hà Nội thì TP. Hồ Chí Minh cũng chẳng có địa điểm nào đặc sắc thì phải. Chưa kể, ra đường là nắng gió, bụi bặm và kẹt xe kinh niên. Thay vào đó, nhiều người có ý tưởng mời mẹ con cô giáo đến nhà mình chơi, một mặt để cô có hiểu thêm về cuộc sống của học trò mình và cũng là dịp để “khoe” cái tổ ấm của mình với cô.

 Sau khi bàn bạc, Ban Tổ chức đã thống nhất chọn nhà chị Hồng, chị Linh- anh Đức, vợ chồng anh Phước- Ngân (và tất nhiên là không thể thiếu nhà anh Châu, nhà Huyền) làm địa điểm để mời mẹ con cô đến thăm.

Trưa ngày 18/72010, cô và Vica ghé nhà chị Hồng, một biệt thự xinh đẹp nằm trong một con hẻm yên tĩnh ở đường Pasteur. Các anh chị, các bạn từ các khoa với các khóa học khác nhau đến khá đông. Chị Hồng bảo: Hội Kishinev chỉ cần ới một tiếng  là đông đủ, có lẽ đúng. Mọi người chụp ảnh cùng mẹ con cô giáo trước cổng nhà, nơi có bụi tre xanh, hình ảnh tượng trưng cho Việt Nam. Vica nhìn thấy con baba đang bơi trong hồ nước và reo lên:- Ax, trêrêpakha! Ừ nhỉ, đã lâu lắm rồi cũng quên mất con baba trong tiếng Nga gọi là gì.

Chị Hồng đưa khách tham quan ngôi biệt thự xinh đẹp có vườn nhỏ bao quanh của mình. Cô cùng mọi người thắp hương tưởng nhớ anh Công, cựu sinh viên KGU đã mất năm trước, khi chưa kịp thực hiện giấc mơ trở lại Moldova. Cô trầm ngâm ngắm ảnh các cụ thân sinh của anh chị Hồng và Công trên bàn thờ, rồi mâm cơm cúng, có lẽ cô cũng nghĩ tới văn hóa, tập tục phương Đông, bao giờ trong những dịp trọng đại như đón khách quý như thế này, người nhà luôn nhớ đến người đã khuất.

Căn nhà chị Hồng thật ấm cúng, có gì đó tiêu biểu cho một gia đình trí thức hiện đại ở Việt Nam. Phòng làm việc, giá sách và cả cây dàn Piano.  Trên giá sách của gia đình, cô phát hiện cuốn “Bác sĩ Zhivago” và nhiều tác phẩm Nga và Xô viết nằm trên giá sách, yên lặng như gợi nhớ về một thời đã qua. Vica ngồi xuống bên cây đàn Piano, đàn một cách say mê, mắt lim dim, đầu lắc lư theo điệu nhạc.

Trong bữa tiệc, cô trò vừa thưởng thức các món ăn tuyệt vời mà bà chủ nhà là chị Hồng chiêu đãi, vừa ca hát rất vui vẻ. Hầu như tất cả những bài hát Xô viết đều được mọi người nhiệt tình hát mà solist là anh Thắng. Có lẽ anh Thắng phát hiện thấy mình cũng có tố chất của một ca sĩ, dù phát hiện ấy hơi muộn. Chị Tâm, đại diện khóa học sinh Việt Nam đầu tiên đến KGU vào năm 1962 hát bài dân ca bằng tiếng Moldova. Cô Irina hát cùng với các anh chị rất nhiều bài, cô khen:- Các em còn thuộc nhiều bài hát hơn là một người Xô viết ngày trước.

Anh Châu nói với cô là trong tiếng Việt, chữ “thầy” cũng có nghĩa là cha. Người Việt Nam coi thầy giáo cũng như người cha của mình. Khi phát biểu với học trò, cô giáo nói rằng nỗi đau của một người thày là khi học trò không vượt qua được người thày của mình. Còn cô, cô rất hạnh phúc, rất tự hào vì học trò đã trưởng thành, thành đạt và có vị trí trong xã hội, góp phần xây dựng đất nước Việt Nam như hôm nay, khác xa với một Việt Nam thời chiến tranh như trong kí ức của cô. Cô nói cô đã chờ đợi cái ngày được sang thăm Việt Nam, quê hương của các học trò yêu quý của mình và sau hơn 30 năm, mơ ước của cô đã thành sự thật. Cô nói:  “- Ngồi với các em mà cô cứ ngỡ là mơ. Đơn giản, cô là người may mắn! May mắn vì cô có những học trò xuất sắc, thành đạt nhưng vẫn nhớ đến cô, may mắn vì cô là người được học trò yêu quý nhất”. Rồi cô khẳng định:- Trong cả cuộc đời dạy học của cô, cô có thể rút ra một kết luận thế này: Sinh viên Việt Nam là xuất sắc nhất trong số tất cả các sinh viên nước ngoài từng theo học ở KGU.  

Trong lúc các anh chị mải nói chuyện với nhau, mình tranh thủ nói chuyện với cô. Mình ngập ngừng rào đón: “Em có chuyện bí mật này muốn hỏi cô. Đây là câu hỏi không phải chỉ của em mà còn nhiều người khác. Sau gần 30 năm, em mới dám hỏi cô…”. Cô cười tươi:”- Em cứ hỏi, chúng ta đều là “người lớn” rồi mà”! Thế là mình lấy hết can đảm:- “Có phải cô và thầy “K” ngày xưa mến nhau phải không cô?” Cô cười to:-“Liuđa (Huyền) cũng đã từng hỏi cô như thế! Không có gì em ạ. Đơn giản là tình cảm đồng nghiệp thôi! Thảo nào, lúc mời cô sang Việt Nam, có học trò còn bảo hay là mời cô đi cùng với thầy K, vui quá!” Mình hơi ngượng nên vớt vát: ”- Hồi ấy cô còn trẻ, rất xinh đẹp! Cô có biết là ngày nào thầy K cũng phải đi qua phòng học tiếng Nga, nơi cô đang giảng bài, chỉ để nhìn thấy cô rồi trở về phòng làm việc của mình không?” Cô thoáng chút bối rối: “- Thế à, nhưng  chắc không phải đâu! Đơn giản thầy ấy là người phụ trách, muốn kiểm tra xem mọi việc trong ngày có ổn không thôi ấy mà!”. Mình biết cô đã li dị chồng lúc mới ngoài 30 tuổi, một mình nuôi 2 con khôn lớn. Mình hỏi cô:”- Thế hồi ấy, lúc cô đưa học sinh đi tham quan, đi công tác xa thì ai trông tụi nhỏ cho cô?” Cô bảo:”-  Cô nhờ bà ngoại lũ trẻ”. Thế đấy, những người phụ nữ ở đâu trên thế giới này cũng đều có điểm giống nhau về đức hi sinh. Mình cảm thấy thương cô quá, thấy cô gần gũi hơn. 

Mãi đến tận chiều cuộc vui ở nhà chị Hồng mới có thể kết thúc. Mọi người tạm biệt chị chủ nhà hiếu khách, tiếp tục đưa cô đến thăm nhà chị Linh- anh Đức ở chung cư Tản Đà mà chị Linh nói vui là “maiá datra na treviertom  etagie” và villa của vợ chồng anh Phước- Ngân ở gần Hồ Kỳ Hòa, thưởng thức trái cây Việt Nam. Thăm nhà học trò, cô có thêm những trải nghiệm về cuộc sống ở Việt Nam thời hiện đại. Cô nói, cô rất vui mừng khi thấy học trò thành đạt và có những tổ ấm thật xinh đẹp, ấm cúng. Cô cũng rất cảm động trước tấm lòng hiếu khách của học trò dành cho cô  và Vica.